Feliks Orlicki
Feliks Orlicki urodził się 19 listopada 1867r. w Kobylinie(powiat krotoszyński) w rodzinie Józefa(mistrza stolarskiego) i Teofili Łucji z domu Wicherkiewicz. Ze względu na niezamożność rodziny edukację zakończył na szkole powszechnej. Naukę kupiecką odbył w latach 1882-1887 u kupca Aleksandra Langera w Kobylinie.
Feliks Orlicki - w latach młodości
Do 1896r. przebywał w Miliczu, gdzie pracował u kupca Hermana Kleinera. W 1896r. przeprowadził się do Pyskowic (wówczas Peiskretscham). Był pierwszym w tym mieście kupcem narodowości polskiej.
Informacja zamieszczona w Katoliku z 1896r.
dotycząca otwarcia przez Orlickiego sklepu w Pyskowicach
Jedna z reklam sklepu, jaki Orlicki zamieścił w lokalnej prasie
Mieszkając w Pyskowicach organizował spotkania patriotyczne, zaprenumerował dla mieszkańców kilkanaście egzemplarzy tygodnika "Praca". W pobliskich Łabędach (Laband) w 1900r. współtworzył Polski Związek Pszczelarzy na powiat gliwicki.
Sklep kolonialny Orlickiego w Pyskowicach
11 kwietnia 1904r. żeni się z Stefanią Maciejewską (Bogdana, Wandę (1907) oraz bliźniaków Halinę i Leszka (1908)). Stefania Maciejewska zmarła 23 grudnia 1910r. na wskutek powikłań po zakażeniu bakterią Haemophilus influenzae.
Feliks Orlicki stoi po prawej stronie, obok niego córki Wanda i Halina
Trzy lata później - 1907r. - ze względu na szykany władz władz utrudniające mu prowadzenie składu kolonialnego Orlicki przeprowadza się do Gliwic, gdzie zostaje powołany na stanowisko dyrektora Banku Ludowego w Gliwicach.
Budynek Banku Ludowego w Gliwicach
Mieszkanie Orlickiego było miejscem spotkań działaczy polskich z powiatu toszecko-gliwickiego. A sam Feliks Orlicki aktywnie działał w wielu organizacjach. Był członkiem, założycielem i prezesem Towarzystwa Oświaty "Gwiazda" i Towarzystwa Śpiewu "Harmonia". Członkiem Towarzystwa Młodzieży Kupieckiej i sekretariatu Towarzystwa Czytelni Ludowych na Górny Śląsk.
Po wybuchu I wojny światowej - uwięziony zostaje na dwa tygodnie w twierdzy nyskiej. Marzył o włączeniu Gliwic do Śląska. Był prezesem Polskiego Komitetu Wyborczego na powiat gliwicki. W grudniu reprezentował powiat toszecko-gliwicki na Polskim Sejmie Dzielnicowym w Poznaniu. Od grudnia 1918r. pełnił funkcję przewodniczącego Powiatowej Rady Ludowej w Gliwicach, jednym z jego zadań było zakładanie w okolicznych wsiach - Gminnych Rad Ludowych. W 1919r. był skarbnikiem Polskiego Komitetu Wyborczego Prowincjonalnego dla Śląska. Po raz kolejny zostaje więziony - tym razem w areszcie domowym. W 1921r. pełnił funkcję polskiego komisarza plebiscytowego na Gliwice i powiat toszecko-gliwicki.
Feliks Orlicki
Po III powstaniu znowu wrócił do pracy zawodowej w Banku Ludowym. Jednak po ogłoszeniu wyników podziału Górnego Śląska, w grudniu zrezygnował z pracy i przeprowadził się do Mikołowa, gdzie mieszkał bez żadnego zatrudnienia u byłego gliwickiego działacza polskiego Józefa Mandery.
Jest wielce prawdopodobne, że Feliks Orlicki uczestniczył w powitaniu żołnierzy polskich wkraczających do Lublińca - 26 czerwca 1922r. Wspomina o tym Stanisław Cenkier, także działacz plebiscytowy, uczestnik tego wydarzenia (myli jednak w swoich wspomnieniach funkcję Orlickiego, który burmistrzem Lublińca jeszcze nie był).
W listopadzie 1922r. został powołany przez wojewodę śląskiego na funkcję komisarycznego burmistrza miasta Lublińca.
Orlicki wraz z rodziną w Lublińcu w 1926r.
od lewej syn Bogdan, córka Halina, Felix Orlicki, córka Wanda, syn Leszek
2 września 1926r. został wybrany przez Radę Miejską na burmistrza Lublińca na okres 12 lat. Wybór ten zatwierdził Wojewoda Śląski - 13 listopada 1926r.
Otwarcie kuchni w Szkole Powszechnej w 1927r.
Feliks Orlicki stoi drugi od prawej
W tym czasie - Feliks Orlicki pełnił funkcję wiceprezesa Powiatowego Związku Powstańców Śląskich i prezesa Lublinieckiego Związku Powstańców Śląskich, a także prezesem LOPP. Wspierał lublinieckich harcerzy i uczestniczył w uroczystościach przez nich organizowanych.
Burmistrz Orlicki - pierwszy od lewej, podczas Zlotu Hufca w 1928r.
Za jego czasów nastąpił w Lublińcu rozwój budownictwa mieszkaniowego, utwierdzono betonem drogi, wybudowano: bursę gimnazjalną, budynek gimnazjum, rozpoczęto rozbudowę Szkoły Powszechnej. Przeniesiono magistrat do budynku dawnego Zollamtu. 1 lipca 1933r. zamieszkał w nim także burmistrz Orlicki. Wcześniej rodzina Orlickich zamieszkiwała w kamienicy przy Placu 3 Maja 3.
Magistrat miasta Lublińca, od 1933r. mieszkał tu burmistrz Orlicki
Feliks Orlicki w czerwcu 1932r.
podczas 10 rocznicy wkroczenia 74pp do Lublińca
9 kwietnia 1934r. Orlicki zrezygnował z funkcji burmistrza miasta ze względu na zły stan zdrowia i podeszły wiek.
W sierpniu 1934, przeprowadził się do Tychów, gdzie zamieszkał u domu córki Haliny. Córka wkrótce, w 1936r. wyszła za mąż za Konrada Plewnię, toteż Orlicki przeniósł się do domu przy ulicy Konopnickiej, a następnie przy Dworcowej 36.
Felix Orlicki wraz z córką Wandą i jej przyszłym mężem por. Tadeuszem Rutkowskim,
a także z synem pierwszy z prawej Bogdanem na targach Poznańskich w 1934r.
tuż przed przeprowadzką z Lublińca do Tychów
Tam współzałożył Towarzystwo Przyjaciół Młodzieży Powstańczej i został jego prezesem.
Feliks Orlicki - siedzi w drugim rzędzie, trzeci od prawej
wśród członków Towarzystwa Przyjaciół Młodzieży Powstańczej
Feliks Orlicki wśród tyskich powstańców - 1936 r.
pierwszy z prawej siedzi Stefan Krzyżowski, brat Marii Krzyżowskiej
Już na początku września 1939r. - jako działacz okresu plebiscytowego i powstań śląskich został aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu w Tychach, a następnie w obozie przejściowym w Nieborowicach. Ze względu zdrowotnych został zwolniony, po czym w październiku aresztowany ponownie i umieszczony w więzieniu sądowym w Mikołowie, gdzie przebywał do grudnia po czym został zwolniony. Po raz trzeci został aresztowany w maju 1940r. i wywieziony do Pszczyny, także i z tego więzienia został wkrótce zwolniony ze względu na stan zdrowia. Resztę wojny przeżył w areszcie domowym.
Bogdan Orlicki wraz z synem Wojciechem,
podczas odwiedzin u ojca w Tychach w 1950r.
Za swoją postawę i działalność został odznaczony między innymi: Krzyżem na Ślaskiej Wstędze Waleczności i Zasługi, Gwiazdą Górnośląską, Krzyżem Niepodległości, Honorową Odznaką Plebiscytową, Orderu Polonia Restituta czy Krzyżem Kawaleryjskim OO. Orlicki otrzymał też od 74 Górnośląskiego Pułku Piechoty - Pamiątkową Odznakę.
Feliks Orlicki
Feliks Orlicki zmarł 25 czerwca 1952r. i został pochowany na starym cmentarzu przy kościele pw. Marii Magdaleny w Tychach.
W Gliwicach uczczono pamięć Feliksa Orlickiego nadając jego imieniem jedną z głównych gliwickich ulic. W 155 rocznicę urodzin Feliksa Orlickiego w 2022r. Koło Zainteresowań PZF "Gliwicki Klub Kolekcjonerów" - przygotowało pamiątkowy znaczek wydany przez Pocztę Polską poświęcony Orlickiemu.
Opracowane na podstawie:
Encyklopedia Powstań Śląskich,
Biogram - Feliks Orlicki
Archiwum domowe rodziny Orlickich - Małgorzata Orlicka
Bogdan Prejs - Dawno temu w Starych Tychach
Krotoszyn i okolice tom VIII, pod redakcją Józefa Zdunka, biogram Feliksa Orlickiego napisany przez Bogdana Orlickiego
Kuryer Śląski, 1910, R. 4, nr 296
Zdjęcia:
Archiwum Hufca Lubliniec
FotoPolska
Katolik, 1896, R. 29, nr 41
Encyklopedia Powstań Śląskich,
https://kzgkk.pl/gkk_wyd/zn_2022_gkk_31.htm
Krotoszyn i okolice tom VIII, pod redakcją Józefa Zdunka,
“Puść mnie matko do powstania... Tychy i tyszanie w powstaniach śląskich”, wydanego przez Muzeum Miejskie w Tychach w 2011 roku.